چرا اتاق بازرگانی با طرح شبنم مخالف است؟

این روزها شاهد افزایش حملات اعضای اتاق ایران به طرح شبنم هستیم. حال این سوال مطرح می شود که شبنم چیست و چرا به نظر دوستان اتاق ایران، شبنم جزء برنامه های زائد برای تجارت خارجی محسوب می شود؟

یکی از اعضای تیم طراح شبنم (طرحی برای رصد جریان کالا در کشور) در یادداشتی که در سایت جهان منتشر شده، به تحلیل حملات صورت گرفته به طرح شبنم پرداخته است. متن یادداشت عبدالعظیم ملایی به شرح زیر است:

این روزها شاهد افزایش حملات اعضای اتاق ایران (اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران) به طرح شبنم (شبکه بازرسی و نظارت مردمی) هستیم. حملاتی که با سوء برداشت از برنامه صحیح وزیر صنعت معدن و تجارت مبنی بر حذف مقررات غیرضروری برای تجارت آغاز شده و هر روز بر شدت آن افزوده می شود. حال این سوال مطرح می شود که شبنم چیست و چرا به نظر دوستان اتاق ایران، شبنم جزء برنامه های زائد برای تجارت خارجی محسوب می شود؟

گزارش مرکز پژوهش های مجلس در مورد طرح شبنم، این طرح را چنین تعریف کرده است: «شبنم یعنی اختصاص شناسه یکتا به هر یک از کالاهای واراداتی و تولیدی و رهگیری آنها در شبکه توزیع تا وصول توسط مصرف‌کننده، به گونه‌ای که اطلاعات کل کالاهای موجود در بازار اعم از مشخصات کالا، انتقال مالکیت و جابجایی آن در سامانه مرکزی قابل استعلام باشد و مردم با استعلام از سامانه به تخلف بنگاه‌ها پی‌برده و با ارائه گزارش و تأیید گزارش توسط نهاد بازرس، پاداش مالی دریافت نمایند».

با این تعریف، شبنم به جنگ عدم شفافیت در نظام توزیع و قاچاق کالا رفته است. حوزه ای که همواره از اوایل انقلاب ذهن مسئولان ارشد کشور را به خود درگیر کرده و تاکنون نیز پیشرفت ملموسی در حل این معضل مشاهده نشده است. این طرح در حال حاضر دارای مشکلاتی در سطح اجراست که ارتباطی به طراحی شبنم نداشته و نویسنده نیز منکر آنها نیست؛ تفصیل این مشکلات در گزارش مرکز پژوهش های مجلس به خوبی ارایه شده است و نیازی به بیان مجدد آنها نیست. امیدواریم که این مسائل اجرایی با تدبیر مسئولان دولت تدبیر و امید حل و فصل شود.